مطالعه اثرات شوری بر جوانه زنی دانه گرده و بذر و همچنین رشد دانهال در پاسخ به شوری و تنظیم کننده های رشد گیاهی در گونه های پسته

شوری زیاد خاک یکی از مسائل موجود در مناطق کشت و پرورش پسته در ایران می باشد. بنابراین انتخاب پایه های مقاوم به شوری برای این محصول مهم اقتصادی در درجه اول اهمیت قرار دارد. در پژوهش حاضر اثرات شوری بر جوانه زنی دانه گرده و بذور همچنین بر رشد حاضر اثرات شوری بر جوانه زنی دانه گرده و بذور همچنین بر رشد دانهال در پایه های قزوینی، سرخس (p. vera l.) و بنه (p. mutca f. & m.) مورد مطالعه قرار گرفت . همچنین دانهال های رشد یافته تحت تنش شوری با تیمارهای مختلف تنظیم کننده های رشد (اسید جیبرلیک ، بنزیل آدنین، سایکوسل) محلول پاشی گردیدند. در آزمایشات جوانه زنی ec50 (هدایت الکتریکی (ds/m) که در آن میزان جوانه زنی 50 درصد شاهد بود) بعنوان شاخص تحمل به شوری در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که در هر سه پایه مورد نظر، جوانه زنی دانه گرده و بذر با افزایش شوری کاهش یافت . براساس ec50 روند تحمل به شوری در مورد جوانه زنی دانه گرده و بذر بصورت زیر بود: جوانه زنی دانه گرده: قزوینی (3/77)< بنه (3/76)< سرخس (3/09) جوانه زنی بذر: قزوینی (16/32)< سرخس (13/77)< بنه (11/1) نتایج نشان داد مشابه آزمایشات جوانه زنی بذر، واکنش دانه های گرده نیز می تواند بعنوان یک روش موثر ارزیابی در تحمل به شوری مورد استفاده قرار گیرد. با افزایش شوری میزان یونهای سدیم (na+) و کلر (cl-) در دانهال های هر سه پایه، افزایش یافت . بیشترین میزان تجمع سدیم (na+) و کلر (cl-) به ترتیب در ریشه و بخش هوایی دانهال ها مشاهده گردید. افزایش شوری موجب کاهش نسبت k/na گردید که این امر بیشتر مربوط به افزایش میزان سدیم بود. اگر چه تیمارهای شوری باعث کاهش رشد رویشی دانهال های هر سه پایه گردیدند ولی در مجموع قزوینی کمتر از بقیه تحت تاثیر قرار گرفت . محلول پاشی دانهال های پسته با تنظیم کننده های رشد نتایج متفاوتی بدنبال داشت . کاربرد اسید جیبرلیک (ga3) موجب افزایش ارتفاع دانهال های هر سه پایه گردید. سطح برگ در سرخس و وزن خشک هوایی در بنه پس از تیمار با اسید جیبرلیک افزایش یافت . کاربرد بنزیل آدنین (ba) سطح برگ و کلروفیل دانهال های بنه و سرخس را افزایش داد، در حالیکه همان تیمارها تحت تنش شوری منجر به افزایش وزن خشک هوایی در هر سه پایه گردید. با وجود اینکه سایکوسل اثرات واضحی بر رشد رویشی دانهال ها نداشت ولی همانند اسید جیبرلیک و بنزیل آدنین ترکیبات شیمیایی دانهال های پسته تحت تنش شوری را تحت تاثیر قرار داد. نتایج نشان داد کاربرد تنظیم کننده های رشد موجب تغییر در رشد و ترکیبات شیمیایی دانهال های پسته تحت تنش شوری گردید که میزان این تغییرات بستگی به غلظت کاربرد تنظیم کننده رشد و میزن شوری داشت .